Vidas Extremas lea njuorasmahttán máŋgasiid. Geahččit ja preassa leat bures vuostáváldán Beaivváš Sámi Našunálateáhtera čájálmasa. Guatemala neavttáriidda lea dát šaddan mihá eambbo go teáhterčájálmassan. Buot vuordámušat leat ollašuvvan mihá eambbo go doaivvuimet, ja buot lea dušše illun. Dál loahpahuvva min mátki ja sii vulget ruoktot Guatemalai.
Guovvamánu 6 beaivvi rájes leat geahččit ja preassa beassan vásihit dan maid mii teáhteris gohčodeimmet Vidas Extremas – earenoamáš ja earálágaš teáhterčájálmassan. 2 mánu mannjel beassat čevllohallat ahte čájálmas šaddái mihá eambbo go dat; go preassa lea rámiidan Sámi Našunálateáhtera bihtá hui nana ja buriid árvosániiguin. Gehččiide lea Vidas Extremas čájálmas leamaš stuora vásáhussan, ja máŋgasa váimmu njuorasmahttán. Guatemala neavttáriidda/dánsaridda lea dát šaddan mihá eambbo go teáhterčájálmassan. Nu ollu eambbo.
Eambbo go ledjen vuordán
Wilson Ottoniel Puac Joj,” Pichun” gohčoduvvon, sutnje lea dáppe leamaš hui earenoamáš. Son lea okta dain vihttasis geat leat Guatemalas eret: Dát šaddái mihá eambbo go ledjen doivon. Olbmot, ieš guđet lávddit, geahččit, mu olbmát, buot šaddái mihá eambbo go mu vuordámušat ledje. “Pichui” ii leat goassege ožžon dakkár feedback:a ja rámi iežas barggu ovddas, go dáppe lea dovdan. “Beroškeahttá jus teáhterbihttá ii livčče ožžon nu buori rámi, de lean goitge oahppan nu ollu mu barggu gudnejahttima dihte.”
Njuorasmahttit váimmuid
Ludwing Isaac Chicohay Mejia, “Zupa:n” gohčoduvvon, sutnje lea seamma go “Pichui” leamaš vuordemeahttumis mátki. “Lea leamaš mihá buoret go obanassiige ledjen vuordán., ja vearditmeahttun, munnje lea leamaš stuora gudnin vásihit buot dáid ja leahkit oassin dákkáraš prošeavttas mii lea nu earenoamáš. Ahte dán čájálmasa leat olbmot nu bures vuostáváldán, dulko Zupa na ahte “mii leat ollašuhttán iežamet barggu, go leat njuorasmahttán olbmuid váimmuid dakkár muitalusaiguin mat sáhttet nuppástuhttit”. Soai Pichun leabba guovttis 3 hip-hopariin/ break- dansariin, ja soai leabba maid beat-boxarat. Sin alla dánssa dássi leage maid rámiduvvon, nu go visot eará dán čájálmasas.
Dánsa eallima ravddamusas
Čájálmasa ulbmilin leage earret eará leamaš muitalit dan vártnuhis dili mii lea leamaš ja eanet unnit lea ain Pichu ja Zupa ruovtturiikas Guatemalas. Okta ášši lea guhkes siskkáldassoahti dálá áiggis ja dat váikkuhusat mat das šaddet, ja čuhcet earenoamážit eamiálbmogiidda masa soai gullaba, namalassii mayaide. Eará ášši lea eallit dakkár veahkaválddálašvuođas mas olmmošgoddin lea oassin, maid máŋgasat leat vásihan ja dahket ain otná dan beaivvi. Čájálmasa namma lea “Vidas Extremas”, mii máksá “eallima badjelmearálašvuohta” mas lea vuolláičálus “dánsa eallima ravddamusas”. Ovtta dain artihkkaliin mat leat čájálmasa prográmmas (s. 8 ja 9) maid Guatemala-dovdii Mariel Aguilar-Støen lea čállán, muitala dan badjelmearálašvuođa duohtadili sin servvodagas, ja masa min Vidas Extremas 5 ustiba fas leat máhccame maŋŋel beassážiid, go čájálmasmátkkošteapmi nohkká. Dat servvodat gos badjel 200 000 olbmo goddojedje siskkáldassoađis mii bisti 36 jagi (soahti nogai 1996). (Loga eambbo Guatemala historjjá birra, maid Mariel Aguilar-Støen lea čállán, dáppe, lea gal dušše dárogillii.)
Soai leabba diehttelasat ožžon máŋggaid buriid oktavuođaid dáppe sihke buvttadusa- ja čájálmasmátkkošteami oktavuođas, mii lea bistán diimmá juovllaid rájes. “Boađan váillahit iežan ođđa vieljaid ja oappáid Norggas, ja visot vejolašvuođaid mat dáppe leat” lohka Zupa. Maiddái Pichui šaddá váivi váldit earrodearvuođaid, go Vidas Extremas čájálmasmátki loahpahuvvo 5ain čájálmasain beassážiid Guovdageainnus (3 rabas- ja 2 skuvlačájálmasa). “Dusse jurdda ahte galgat vuolgit eret, dahká váillahallama iežan ustibiidda, geaiguin lean juogadan nu ollu ja albma nana jurdagiid. Ja visot daid čuđiid muitalusaid ja vásáhusaid mat mis leat leamaš ovttas joavkun”, lohká Picho.
Rámiduvvo čájálmasmátki fargga nohkame
Álgočájálmasa rájes Oslos guovvamánu 6 beaivvi rájes leat mátkkoštan Nordlánddas, Romssas ja Finnmárkkus, ja vel Suoma-beal. Oktiibuot 17 báikkis leat čájehuvvon 17 rabas- ja 18 skuvlačájálmasa. Guovdageainnus čájehuvvot 3 rabas, 2 beassážiid ja 1 maŋŋel. Buot maŋemus čájehuvvo Guovdageainnu joatkkaskuvlii, gaskavahku njukčamánu 30 beaivvi.
Čájálmas
Čájálmas lea huksejuvvon teavsttain maid 4 iešguđet girječállit Sámis, Guatemalas ja Argentinas leat čállán, ja maid dasto bagadalli Jon Tombre, dagai čájálmassan. Earát geat leat duohtandahkan čájálmasa leat lávde- ja bivttashábmejeaddji Even Børsum, čuovgahábmejeaddji Bernt Morten Bongo ja Andreas Ausland lea video, govva ja teakstaprojekšuvnnas.
Váldosánit čájálmasas leat jávkan, ceavzin ja doaivva. Loga áinnas čájálmasa prográmmas eambbo dien birra. Prográmmas leat maid mávssolaš duohtadieđut, ja dás sáhtát lohkkát čájálmasa birra, čájálmasmátki mii lea leamaš, ja lea lágiduvvon ovttas Scene Finnmark, Kultur i Troms ja DKS Alta. Eará ovttasbargoguoimmit leat Hætta Productions, ja Guatemala joavkkut Sotz’il Jay ja Guatemaya.